Functie vervallen omdat het bedrijf gaat reorganiseren?

Is u in het kader van een reorganisatie verteld dat uw functie is komen te vervallen? Het is belangrijk dat uw werkgever niet alleen goed kan onderbouwen wat de reden daarvan is, maar ook inzichtelijk kan maken dat de functie daadwerkelijk verdwijnt. Ter illustratie hieronder een praktijkvoorbeeld.

Functie vervallen?

In een procedure tussen Capgemini Nederland B.V. en haar werkneemster diende de kantonrechter te Utrecht te beoordelen of de functie van de werknemer wegens een reorganisatie van de onderneming daadwerkelijk is komen te vervallen. Hij laat zich daarover uit in zijn beschikking van 18 juli 2012 (LJN: BX2411).

De werkneemster is in 1993 in dienst getreden bij de rechtsvoorganger van Capgemini en de afgelopen drie jaar werkzaam in de functie van Mobility Consultant. In die hoedanigheid maakt zij onderdeel uit van de India desk van het International Mobility Team (IMT).

Capgemini heeft in november 2011 aan werkneemster kenbaar gemaakt dat haar functie komt te vervallen. De afdeling IMT wordt opnieuw ingericht en dat heeft geleid tot een geheel nieuw profiel voor de Mobility medewerker, aldus Capgemini. Capgemini heeft een nieuw functieprofiel opgesteld. De nieuwe functie draagt de naam Mobility Specialist.

Capgemini verzoekt ontbinding van de arbeidsovereenkomst op grond van een verandering van omstandigheden. De functie van werkneemster zou zijn komen te vervallen, terwijl er geen andere passende mogelijkheden binnen Capgemini voor handen zouden zijn. De functie van Mobilitiy Specialist is volgens Capgemini uitwisselbaar, noch passend te achten.

Functie feitelijk niet vervallen

De kantonrechter geeft in zijn beschikking aan dat Capgemini een zekere mate van beleidsvrijheid toekomt ten aanzien van de wijze waarop zij haar organisatie vorm geeft. De kantonrechter vervolgt echter met de overweging dat, wanneer die herinrichting leidt tot het verval van functie, de werkgever voldoende aannemelijk dient te maken dat daadwerkelijk nieuwe functies zijn gecreëerd die niet uitwisselbaar zijn met de oude functie. De kantonrechter concludeert dat het enige verschil tussen de functie van Mobility Consultant en Mobility Specialist is gelegen in het feit dat de nieuwe functie meer beleidsmatig is en dat de mobility specialist moet kunnen adviseren op fiscaal gebied. De kantonrechter meent dat niet kan worden uitgesloten dat werknemer zich op korte termijn de kennis die nodig is voor de functie van Mobility Specialist eigen kan maken, aangezien de functieomschrijving aangeeft dat geen voltooide studie op dat gebied nodig is. Daarnaast overweegt de kantonrechter dat, nu werkneemster een hbo-opleiding met succes heeft afgerond, er van uit mag worden gegaan dat zij over het werk- en denkniveau beschikt zoals dat vereist is voor de functie van Mobility Specialist. De kantonrechter besluit met de mededeling dat voor zover de functie al niet uitwisselbaar zouden zijn, onvoldoende aannemelijk is geworden dat de functie van Mobility Specialist niet als een passende functie zou moeten worden aangemerkt. De kantonrechter wijst het ingediende ontbindingsverzoek af.

Juridisch toetsen loont

Om een ontslag wegens bedrijfseconomische redenen, zoals hierboven besproken, door te voeren dient een werkgever onder meer het afspiegelingsbeginsel toe te passen. Dit houdt in dat per categorie uitwisselbare functies de werknemers in leeftijdscategorieën worden opgedeeld, en de werknemers met het kortste dienstverband in die leeftijdscategorie voor ontslag in aanmerking komen. Daarnaast dient een werkgever aan te tonen dat er geen herplaatsingsmogelijkheden binnen het bedrijf zijn in een andere, passende functie. Het is derhalve niet ter vrije bepaling aan werkgever wie hij voor ontslag in aanmerking brengt, wanneer een ontslag wordt ingezet wegens bedrijfseconomische of bedrijfsorganisatorische redenen. Teneinde deze regelgeving te omzeilen kiezen werkgevers er nogal eens voor om een volledige functiegroep te laten vervallen, een nieuwe functie te creëren en de werknemers te laten solliciteren op deze nieuwe functies. Zodoende kan alsnog op competenties worden geselecteerd. Dit wordt ook wel de stoelendans genoemd. Alhoewel de inzet van de stoelendans volledig legitiem kan zijn wanneer er daadwerkelijk sprake is van een sterk gewijzigde functie, ligt het risico op misbruik op de loer. Kantonrechters zijn doorgaans dan ook kritisch in de beoordeling van de geduide verschillen.

Wijzigingen sinds 1 juli 2015

Het voorbeeld zoals aangehaald stamt nog uit de tijd voor inwerkingtreding van de WWZ. Dezelfde uitgangspunten worden nu toegepast door UWV. Daarnaast zal, als een functie gedeeltelijk wordt voortgezet in een nieuw gecreëerde functie, op basis van een omgekeerd afspiegelingsbeginsel moeten worden herplaatst.

Ontslagen door reorganisatie?

Wordt u ontslagen wegens een reorganisatie? Laat toetsten hoe sterk u staat. Wij staan u graag bij.