26 februari 2020

Makkelijker ontslag in 2020, of niet?

Ontslag zou in 2020 met de Wet arbeidsmarkt in balans makkelijker moeten worden door toevoeging van een nieuwe ontslaggrond (de “cumulatiegrond”). In de eerste uitspraak waar een kantonrechter oordeelt over een beroep op die grond, vangt werkgever bot.

Makkelijker ontslag in 2020

De Wet arbeidsmarkt in balans beoogt het ontslagrecht te versoepelen. Deze wet is per 1 januari 2020 in werking getreden en zou het dus makkelijker moeten maken om een werknemer te ontslaan door toevoeging van een extra ontslaggrond.

Tot 2020 kende de wet een achttal ontslaggronden. Dat zijn:

1. Bedrijfseconomische redenen (reorganisatie);
2. Ontslag van een werknemer die langer dan twee jaar arbeidsongeschikt (ziek) is;
3. Frequent ziekteverzuim dat onaanvaardbare gevolgen heeft voor de bedrijfsvoering;
4. Disfunctioneren;
5. Verwijtbaar handelen of nalaten van de werknemer;
6. Werkweigering op grond van een ernstig gewetensbezwaar;
7. Verstoorde arbeidsrelatie;
8. Andere omstandigheden die maken dat de arbeidsovereenkomst niet in stand kan blijven.

De Wet arbeidsmarkt in balans introduceert een nieuwe ontslaggrond, de cumulatiegrond. Een combinatie van de ontslaggronden zoals genoemd onder 3 t/m 8 kunnen, alhoewel afzonderlijk niet voldragen, gecombineerd leiden tot ontslag op deze nieuwe grond.

Eerste ontslagverzoek op cumulatiegrond afgewezen

De Rechtbank Noord-Holland oordeelde op 17 februari 2020 voor het eerst in een zaak waar door werkgever een beroep werd gedaan op deze cumulatiegrond. De hele uitspraak leest u hier.

Werkgever verzocht in deze zaak de arbeidsovereenkomst te ontbinden op de d-, e-, g- en i-grond. Dat betekent dat verzocht is de arbeidsovereenkomst te ontbinden op grond van disfunctioneren, dan wel verwijtbaar handelen, dan wel een verstoorde arbeidsverhouding, dan wel een combinatie van deze gronden (de cumulatiegrond).

De kantonrechter stelt vast dat het verwijtbaar handelen onvoldoende bewezen kan worden. Ook op grond van disfunctioneren ontbindt hij de arbeidsovereenkomst niet, nu er onvoldoende dossiervorming heeft plaatsgevonden. Daarnaast ontbindt de kantonrechter evenmin op grond van  een verstoorde arbeidsverhouding. Hij vindt die grond te veel samenhangen met het verwijt omtrent verwijtbaar handelen en disfunctioneren.

Dan komt de kantonrechter toe aan het beoordelen van de cumulatiegrond. De kantonrechter overweegt dat met deze zogenoemde cumulatiegrond wordt beoogd het ontslagstelsel te verruimen, zonder te breken met het huidige stelsel van gesloten ontslaggronden. De cumulatiegrond is bedoeld voor die gevallen waarin voortzetting van het dienstverband in redelijkheid niet meer van de werkgever gevergd kan worden, waarbij de werkgever dat niet kan baseren op omstandigheden uit één enkelvoudige ontslaggrond, maar dit wel kan motiveren en onderbouwen met omstandigheden uit meerdere ontslaggronden samen. Daarbij kan het bijvoorbeeld gaan om verwijtbaar handelen van de werknemer gecombineerd met onvoldoende functioneren en/of een verstoorde arbeidsverhouding.

De kantonrechter wijst de ontbinding op deze grond af omdat werkgever heeft nagelaten deze ontslaggrond afzonderlijk toe te lichten en het niet aan de kantonrechter is om – wanneer iedere toelichting ontbreekt – de omstandigheden die zijn aangevoerd in het kader van de andere ontslaggronden in het kader van de cumulatiegrond te verzamelen en zelfstandig te beoordelen of dat voldoende is voor een voldragen cumulatiegrond.

De kantonrechter overweegt daarnaast dat geen van de aan het verzoek ten grondslag gelegde afzonderlijke ontslaggronden voldragen is. Van een bijna voldragen ontslaggrond is volgens hem evenmin sprake. Om die reden wijst hij het ontbindingsverzoek af. Het dienstverband blijft dus in stand.

Vragen?

Uit deze uitspraak blijkt in ieder geval dat een werkgever er verstandig aan doet te motiveren waarom hij vindt dat er een beroep gedaan kan worden op de cumulatiegrond. Daar wordt kritisch naar gekeken. Daarnaast blijkt daaruit dat de overige ontslaggronden wel voor een goed deel ‘gevuld’ moeten zijn, wil een combinatie daarvan kunnen leiden tot ontbinding op de cumulatiegrond.

Heeft u vragen? Onze advocaten houden zich dag in dag uit bezig met Nederlands ontslagrecht. Wij staan u dan ook graag te woord.