Ontslag wegens reorganisatie

Om een ontslag wegens bedrijfseconomische redenen te kunnen bewerkstelligen moet een werkgever allereerst een bedrijfseconomische noodzaak weten aan te tonen. Er dient bijvoorbeeld met financiële gegevens zoals jaarrekeningen en liquiditeitsprognoses te worden aangetoond dat er daadwerkelijk een noodzaak is tot reorganiseren. Wanneer dat is aangetoond, kan de werkgever niet zomaar bepalen wie zij voor ontslag in aanmerking gaat brengen. Daarvoor dient zij het afspiegelingsbeginsel te hanteren. 

Afspiegelingsbeginsel

Bij toepassing van het afspiegelingsbeginsel worden per categorie uitwisselbare functies de werknemers in vijf leeftijdscategorieën opgedeeld, te weten van 15 tot 25 jaar, van 25 tot 35 jaar, van 35 tot 45 jaar, van 45 tot 55 jaar en van 55 jaar en ouder. Uitwisselbare functies zijn functies die hetzelfde of nagenoeg hetzelfde zijn. Vervolgens worden de ontslagen zodanig over de leeftijdsgroepen verdeeld dat de leeftijdsopbouw binnen het bedrijf zoveel mogelijk gelijk blijft. De werknemer met het kortste dienstverband in zijn leeftijdscategorie komt vervolgens voor ontslag in aanmerking.

Afspiegeling is niet aan de orde als een functie die slechts door één werknemer wordt bekleed komt te vervallen. Ook wanneer een categorie uitwisselbare functies geheel komt te vervallen, is er geen sprake van afspiegeling.

Uitwisselbare functies

Uitwisselbare functies zijn functies die naar functie-inhoud, vereiste kennis en vaardigheden en vereiste competenties vergelijkbaar en naar niveau en beloning gelijkwaardig zijn. Deze definitie zorgt in de praktijk nog al eens voor wat interpretatieverschillen. De gevolgen van die interpretatieverschillen zijn groot; de kan bestaat immers dat een geheel andere werknemer voor ontslag in aanmerking dient te worden gebracht.

De kantonrechter Haarlem had op 22 april 2013 (LJN: CA0276) te oordelen over de uitwisselbaarheid van een tweetal functies. Lucht- en zeevrachtvervoerder DHL heeft de beslissing genomen om haar vestiging te Schiphol te reorganiseren, wegens een structureel dalende omzet die onder meer wordt toegeschreven aan de wereldwijde economische crisis en Europese schuldencrisis. DHL biedt op de vestiging Schiphol aan haar klanten opslag- en distributiediensten aan. De organisatie daarvan is zo ingericht, dat er wordt gewerkt met vier verschillende ‘warehouses’ (mainstream, seagate, SBL en Dell). Werknemer, werkzaam als “warehouse coördinator (Dell Warehouse)”, is boventallig verklaard door DHL en laatstgenoemde verzoekt om ontbinding van de arbeidsovereenkomst. Het Dell Warehouse hield zich bezig met de opslag en distributie van goederen afkomstig van Dell, maar is opgeheven omdat Dell de samenwerking met DHL heeft beëindigd. DHL stelt zich op het standpunt dat, omdat het Dell Warehouse is opgeheven, alle arbeidsplaatsen in die functiegroep zijn komen te vervallen. Werknemer is het hier niet mee eens en betoogt dat zijn functie uitwisselbaar is met die van andere warehouse coördinatoren.

De kantonrechter oordeelt dat de noodzaak en omvang van de personeelsreductie voldoende aannemelijk zijn gemaakt door DHL. De kantonrechter vervolgt echter met de overweging dat DHL er niet in geslaagd is aannemelijk te maken dat de functie van Dell dedicated warehouse coördinator (Dell Warehouse) niet onderling uitwisselbaar is met de functies van Warehouse Coördinator SBL, Mainstream en Seageate. De kantonrechter overweegt dat de enkele omstandigheid dat het bij de Dell dedicated variant gaat om producten die van Dell afkomstig zijn en bij de andere twee varianten om producten die van andere bedrijven afkomstig zijn, niet tot de slotsom leidt dat die functies niet onderling uitwisselbaar zouden zijn. De kantonrechter overweegt dat bij de toetsing of functies onderling uitwisselbaar het immers om twee relevante elementen in relatie tot de inhoud van de functie gaat: de taken enerzijds en de kennis en vaardigheden anderzijds. De kantonrechter oordeelt dat DHL onvoldoende aannemelijk heeft gemaakt dat deze wezenlijk zouden verschillen en van onderlinge uitwisselbaarheid geen sprake is. Het ontbindingsverzoek wordt afgewezen.

Win advies in

Door tijdig advies in te winnen omtrent de wijze waarop het afspiegelingsbeginsel dient te worden toegepast, kunnen vervelende situaties worden voorkomen. Ter voorkoming van toekomstige discussies, doen zowel de werkgever als de werknemer er goed aan om zich juridisch te laten adviseren. Hiertoe kunt u contact met ons opnemen middels de contactinformatie, zoals vermeld op deze website.